Sağlık Bakanlığı, hormon ilaçlarını e-reçeteye bağladı: Translar ne diyor, sağlık açısından gerekli miydi?
“`html
Hormon Replasman Tedavisi İlaçları İçin E-Reçete Zorunluluğu
Türkiye’de Sağlık Bakanlığı’na bağlı Tıbbi Cihaz ve İlaç Kurumu, hormon replasman tedavisi (HRT) kapsamında kullanılan bazı ilaçların yalnızca e-reçete ile temin edileceğini duyurdu. Bu adım, trans bireylerin HRT erişimini kısıtlayan politikalarını bir yenisi olarak tarihe geçti.
Türk Eczacıları Birliği (TEB), 20 Kasım’da yaptığı bir açıklamada, bu yeni düzenlemenin sağlık hizmetlerinde belirli kısıtlamalar getirdiğini bildirdi. Bu kısıtlamalar, trans erkeklerin testosteron ürünleri ve trans kadınların östrojen artırıcı ilaçlarına erişimini doğrudan etkiliyor.
Türk Tabipleri Birliği (TTB) Merkez Konseyi Üyesi Ayşegül Ateş Tarla, sağlık komplikasyonlarının değerlendirilmesi gerektiğini ve bu konuda bir denge bulmanın önemine vurgu yaptı. LGBTİ+ aktivisti İris Mozalar ise bu durumu, “Transların fiziksel ve ruhsal sağlığını olumsuz etkileyen bir düzenleme” şeklinde tanımladı.
TEB’in Açıklaması
“Testosteron içeren ilaçlar, gonadotropin salıverici hormon (GnRH) analogları ve 2 mg üzeri estrojen içeren ilaçların suistimallerinin önlenmesi ve toplum sağlığının korunması amacıyla İlaç Takip Sistemi (İTS) üzerinden kısıtlı dağıtım yöntemiyle izlenmesine karar verilmiştir.”
Bu çerçevede;
- Ekli listede belirtilen ilaçların reçeteleri yalnızca Reçetem Sistemi üzerinden elektronik olarak karşılanacak.
- Reçete girişi sırasında İTS’de eczaneler için ilaç temin kotası belirlenecek ve bu ilaçlar ilgili ecza depolarından sağlanacak.
Hormon Replasman Tedavisi Nedir? Cinsiyet değiştirmek isteyen bireyler için ilk adımlardan biri, hormon replasman tedavisi (HRT) kapsamındaki ilaçların kullanılmasıdır. Bu tedavi, bireylerin istenen cinsiyetin hormonlarıyla fiziksel özelliklerini değiştirmeyi hedefler. HRT, gözlem altında ve sürekli tıbbi kontrol ile ilerleyen bir süreçtir. |
Kapsayıcı Sağlık Politikaları Önerisi
Tarla, sağlık sisteminin kapsayıcı bir yapıya sahip olması gerektiğini ve insanların korunması için önlemler alınması gerektiğini belirtti. “Birçok ilacın yan etkileri olabilir ve bu durumu kontrol etmenin yollarını bulmalıyız. Bu bağlamda, trans bireylerin rahatsızlık hissetmeden sağlık sistemine dahil olmaları adına çeşitli alternatifler üzerinde düşünmeliyiz” dedi.
Alternatif Sağlık Sistemleri Geliştirilmelidir
Hormon tedavisi görecek bireylerin düzenli olarak doktor kontrolüne tabi tutulması gerektiğini ifade eden Tarla, bu süreçteki mali yüklerin azaltılması gerekliliğinin altını çizdi. “Belki de doktor kontrollerinin belirli sürelerle yapılacağı yeni bir sistemi göz önünde bulundurmalıyız” şeklinde konuştu.
Toplumsal Cinsiyet Eşitliği ve Hak İhlalleri
Mozalar, yapılan düzenlemenin toplumsal cinsiyet karşıtı politikaların bir parçası olduğunu belirterek, “Bu tür uygulamalar, trans bireylerin sağlık hizmetlerine erişimlerini zorlaştıran yapısal engelleri artırıyor” dedi ve ekledi: “Hormon ilaçlarının sınırlı bir şekilde temin edilmesi, temelde bir hak ihlalidir.”
Protesto ve Gözaltılar
23 Kasım’da hormon ilaçlarına yönelik kısıtlamaları protesto eden LGBTİ+ bireyler, süreyya Operası’nın önünde toplandı. Ancak, polis müdahalesiyle karşılaştılar. Gözaltına alınan kişi sayısı 38 olarak belirtildi.
TIKLAYIN – Hormon İlaçlarına Yönelik Protesto: Polis Müdahalesi ile 38 Gözaltı
“`